रमिला याेञ्जन
नेपालको राजनीतिक यात्रा लामो, संघर्षपूर्ण र जटिल छ। यहाँको इतिहास आन्दोलन, क्रान्ति र सङ्घर्षले भरिएको छ। तर यसै इतिहासमा कहिलेकाहीँ नेतृत्वले स्वार्थपूर्ण राजनीति गरेको दृष्टान्त देखिन्छ। जनताको पीडा र बलिदानलाई आफ्नो प्रचार र भोटको साधन बनाइन्छ। यस्तो प्रवृत्तिले लोकतन्त्र र राष्ट्रिय विकासको मूल उद्देश्यमाथि प्रश्न उठाउँछ।
आजको आवश्यक कुरा मात्र अतीतमा गर्व गर्नु होइन, भविष्य निर्माण गर्ने नेतृत्वको आवश्यकता हो। केवल इतिहास बेचेर मतदान आकर्षित गर्ने नेतृत्वले देशलाई साँचो प्रगति दिलाउन सक्दैन। अहिले नेतृत्वले दीर्घकालीन योजना, युवापुस्ताको सहभागिता र पारदर्शिता प्रस्तुत गर्नुपर्छ।
इतिहास बेच्ने प्रवृत्ति
नेतृत्वले इतिहासलाई आफ्नो लाभको लागि प्रयोग गर्ने प्रवृत्ति नेपालमा नयाँ होइन। २०४६ र २०६२–०६३ सालको जनआन्दोलनका उदाहरणहरू हेरौं। ती आन्दोलनमा हजारौं नागरिकले आफ्नो जीवन जोखिममा राखे। तर केही नेताहरूले त्यो संघर्षलाई व्यक्तिगत वा पार्टीगत लाभको माध्यम बनाए।
इतिहास बेच्ने प्रवृत्तिको नतिजा जनताको विश्वासमा कमी, युवा शक्तिको असन्तुष्टि र राजनीतिक अस्थिरता हुन्छ। जब आन्दोलनका बलिदानहरू केवल चुनावी रणनीतिमा परिणत हुन्छन्, तब लोकतन्त्रको उद्देश्य समाप्त हुन्छ।
जनताका पीडामाथि व्यापार
जनताको पीडा राजनीतिक लाभमा परिणत गर्नु केवल असंवेदनशीलता होइन, नैतिक पतन हो। नागरिकको बलिदान र आन्दोलनको अनुभवलाई केवल प्रचारको साधन बनाउने कामले नेतृत्वको वास्तविक उद्देश्यमाथि प्रश्न उठाउँछ।
विगतका आन्दोलनहरूमा हामीले देख्यौं कि कतिपय नेताहरूले जनताको जीवनको मूल्यलाई आफ्नो स्वार्थसँग जोडेर भोटमा परिणत गरेका छन्। यो प्रवृत्तिले जनतालाई राजनीति प्रति निराश बनाउँछ र लोकतान्त्रिक प्रक्रियामा सहभागितालाई कमजोर पार्छ।
भोट माग्ने पुरानो शैली र यसको नोक्सानी
इतिहास बेचेर भोट माग्ने शैली पुरानो छ। यसले निम्न तीन समस्याहरू ल्याउँछ:
स्मृति र पीडाको प्रयोग: जनताको बलिदान प्रचारको साधन मात्र हुन्छ।
पूर्वनिर्धारित भावनात्मक अपील: नागरिकलाई भावनात्मक रूपमा मतदानमा आकर्षित गरिन्छ।
भविष्यका योजना नभएको नेतृत्व:
नेतृत्व बलियो देखिन्छ, तर दीर्घकालीन विकास र प्रशासन कमजोर रहन्छ।यस शैलीले नागरिकमा निराशा, युवा पुस्तामा अनिच्छा र नेतृत्वको वास्तविक क्षमता मूल्याङ्कन गर्न कठिनाइ ल्याउँछ।
भविष्य देखाउने नेतृत्वको आवश्यकता
नेपालको युवाशक्ति, प्राकृतिक स्रोत र सामाजिक विविधता हेर्दा नेतृत्वले केवल इतिहासमा गर्व गर्नु पर्याप्त छैन। नेतृत्वले भविष्य निर्माणमा सक्रिय भूमिका खेल्नुपर्छ। स्पष्ट भिजन र नीति: दीर्घकालीन योजना र सामाजिक सुधार।
युवापुस्ताको सहभागिता: निर्णय प्रक्रियामा युवा र नयाँ दृष्टिकोणलाई प्राथमिकता। पारदर्शिता र जवाफदेहिता: निर्णय प्रक्रिया खुला र न्यायसंगत।
सकारात्मक प्रेरणा:
आजको युवा पुस्ता सूचना प्रविधिसँग सजग र सचेत छ। उनीहरूले इतिहासको मूल्य बुझ्छन् तर केवल भावनात्मक अपीलमा आकर्षित हुँदैनन्। नेतृत्वले युवासँग संवाद गर्नुपर्छ र उनीहरूलाई निर्णय प्रक्रियामा सहभागी बनाउनुपर्छ।
युवाको सहभागिताले नेतृत्वलाई वास्तविक चुनौती, नयाँ विचार र नवीनतम रणनीति प्रदान गर्न सक्छ। केवल अनुभवमा आधारित नेतृत्वले आजको चुनौती सामना गर्न सक्दैन। अतीतको सम्मान: इतिहास शिक्षणको माध्यम हो, प्रचारको होइन। भविष्यको योजना: स्पष्ट नीति, आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक सुधार।
जिम्मेवार नेतृत्व: पारदर्शिता, जवाफदेहिता र नीतिगत स्थायित्व।
यस्तो नेतृत्वले नागरिकमा विश्वास जगाउँछ, युवालाई उत्साहित बनाउँछ र दीर्घकालीन विकास सुनिश्चित गर्छ।
इतिहास बेचेर भोट माग्ने राजनीति पुरानो हो। अब आवश्यक छ, नयाँ नेतृत्व जसले भविष्य देखाउने, जनताको भलाइको योजना बनाउने, र समाजमा दीर्घकालीन परिवर्तन ल्याउने क्षमता राख्दछ। नेपालका युवाशक्ति, प्राकृतिक स्रोत र सामाजिक विविधता सुदृढ भविष्य निर्माणका लागि सक्षम छन्। नेतृत्वले अब केवल स्वार्थमा होइन, राष्ट्र र जनताको भविष्यमा केन्द्रित हुनु जरूरी छ।
